خفهگی، تولد جسارت
کسانی که سینمای ایران را به دقت رصد میکنند متفقالقول، بر این مبنای فکری صحه خواهند گذاشت که سینمای پویا، سینمایی است قصهگو که برقراری ارتباط با مخاطب نه به عنوان یک پارامتر تزیینی، که به عنوان اصلی اجتناب ناپذیر در آن جریان دارد.
با این مقدمه به سراغ خفهگی فریدون جیرانی میرویم. فیلمی جنایی که با پلاستیکی از جنس سینمای روسیه و قاببندیهایی دقیق و آنامورفیک(اسکوپ)، و البته مونوکروم که امسال روی پرده خواهد رفت. جذابیت تماشای «خفهگی» بهصورت سیاه و سفید حسی بسیار آشنا برای علاقمندان سینماست. فیلمی که کفهی فرم در آن سنگینتر به نظر میرسد. فضاهایی که بیشتر شبیه ناکجاآبادند و انسانهایی که نمیتوان برای آنها ظرف مکان مشخص نمود. متاسفانه سردرگمی فیلم در به تصویر کشیدن زمان اتفاق افتادن ماجرا توی ذوق میزند. گوشیهای موبایل اپلی که دائما زنگ میخورند و خودنمایی میکنند هیچ تناسبی با فضای نسبتاً مخوف فیلم که رنگ و بویی قدیمی را القا میکند، ندارند. هارمونی، واژهایست که جای خالیاش در «خفهگی» خیلی به چشم میآید. تصویربرداری خوب مسعود سلامی زیر پای آشفتگی فیلم، له شدهاست. کاراکترهایی که سر و ته ندارند و خیلی ملموس نیستند: فاصلهای با مخاطب که روند کند فیلم نیز قادر به حل آن نیست.
جسارت فریدون جیرانی در اجرای پروژهای با این مشخصات، ستودنیست. در این باران فیلمهای نصفه و نیمهی اجتماعی که تقلیدی ناموفق از فرمول فیلمسازی فرهادیاند و همهشان دست بر قضا پایان بازند، دیدن «خفهگی» بسیار خوشایند است. سینمایی که رنگ و بوی خلق می دهد و نه تکرار کسلکنندهی بدبختی. ای کاش سازندگان این اثر، دقت بیشتری در به کار بردن عناصر دنیای امروز در فیلم میکردند، تا با فیلمی یکدست روبرو باشیم و متناوباً از فضای فیلم به بیرون پرت نشویم. اتفاقی که تا همراهی مجدد مخاطب با خط داستان، لطمهی جدی به ریتم فیلم وارد میکند. کندی «خفهگی» در روایت داستان خیلی دلنشینتر می شد اگر پروسهی همزادپنداری مخاطب با کلیت ماجرا به صورت کامل انجام می گرفت.
الناز شاکردوست مستحق نگاهی ویژه است. بازیگری که بهترین خاطرهی ما با او حضور کوتاهش در «اتوبوس شب» کیومرث پوراحمد بود، امسال با «خفهگی»، بازگشتی محترمانه به سینما داشت. فریدون جیرانی که تبحر خاصی در بازی گرفتن از بازیگران فیلمهایش دارد، این بار نیز تواناییهای خود در بازی گرفتن از الناز شاکردوست را به رخ کشیدهاست. نامزدی الناز شاکردوست در رشتهی بهترین بازیگر نقش اول زن برای «خفهگی»، کمترین حد انصاف در پدیدهی داوری جشنوارهی فجر سی و پنج بود که متاسفانه اتفاق نیافتاد.
اگر توانایی تخیل بالایی دارید و منطق ناقص و روند کند اذیتتان نمی کند، از دیدن «خفه گی» فریدون جیرانی لذت خواهید برد.